Intelligent design is het failliet van de mensheid
Het is geleden van 17/10/2006 19:55:01 dat ik me afvroeg waarom een atheïst in godsnaam de behoefte voelt af en toe een religieus tableau te maken. Ondertussen kan ik de slaap niet vatten, nu een antwoord dreigt zich te formuleren.
Toen Nietzsche God doodverklaarde en daarmee een allesverklarend centrum weg liet vallen, legde hij met dezelfde beweging het morele gewicht van de wereld op de schouders van de mensheid. De chaos werd geaffirmeerd: er is geen goddelijk plan, geen predestinatie naar een paradijslijk overschot. Alles ligt in onze handen. Wij zijn de eindverantwoordelijken voor onze daden.
Alleen ontbreekt een globaal inzicht. We zijn uitgezwermd over de planeet, oefenen macht uit (onze wil tot macht, als je wil), maar weten niet waarheen onze acties ons leiden. Er is alleen het geloof dat iemand weet welke richting we uitgaan. Dat enkelen een gegrond beleid voeren, om ons uit de klauwen van onze grootste nachtmerries te houden: oorlog door overbevolking, de uitputting van de planeet, dat radioactief hemellichaam. Het geloof in een alwetende, oppermachtige God heeft zich verlegd naar de mensheid. Ons bewust van onze tekorten hopen we nog op de macht van de gemeenschap. Op het gezond verstand van de zwerm.
Helaas blijkt dat de zwerm de rode draad is verloren. We zien God spartelen. De jacht op de walvis is heropend. De paus spreekt van intelligent design. Er is een onweerlegbaar verband tussen het afsmelten van de poolkappen en het gat in de ozon. Amerikaanse scholen betwijfelen Darwin.
Wanneer we het niet zelf kunnen oplossen, hebben we de hulp van God nodig.
Vandaar.
Misschien vervangt het bloggen vandaag het bidden. We prevelen tot de mensheid.
8 opmerkingen:
Het failliet van de Vader, van de Wet, van de Grote Verhalen, van Mozes, Jezus, Marx... gekoppeld aan onze hunkering naar iets richtingevends... Paul Verhaeghe (de enige psycho-analyticus met gevoel voor zelfrelativering en een goede pen die ik ken) heeft daar een interessant werk over geschreven: "Liefde in tijden van Eenzaamheid".
Razend interessant. Temeer omdat hij ook doorboomt op het feit dat we er nu van uitgaan dat we het allemaal zelf moeten doen, met als gevolg dat we nu koste wat het kost onze eigen visie willen verdedigen tegen schadelijke invloeden. De wetenschap of de filosofie vandaag de dag bv. legt zich voornamelijk toe op falisfiëren, bewijzen dat iets verkeerd is, ipv te pogen een nieuw Groot Verhaal te gaan scheppen. Maar ook algemeen: mensen zijn zogezegd anarchistisch, tegen van alles en nog wat, maar ze weten zelf niet meer waarvoor ze staan. Ze gaan zich aansluiten bij één of andere peer groep precies door zich te gaan afzetten tegen een andere
Cf. Life of Brian -
REG: Right. You're in. Listen. The only people we hate more than the Romans are the fucking Judean People's Front.
FRANCIS: And the Judean Popular People's Front.
LORETTA: And the People's Front of Judea.
REG: What?
LORETTA: The People's Front of Judea. Splitters.
REG: We're the People's Front of Judea!
LORETTA: Oh. I thought we were the Popular Front.
Het clevere van Verhaeghe is dat hij daarna de link legt met de media die een soort van Vaderrol vervult. Wij nemen daar zelf onze info op, die zogenaamd objectief is, maar in werkelijkheid volledig gekleurd is cf. reclameboodschappen e.d.m., waardoor we zonder het te weten wel een vader volgen, zij het een heel perverse, die ons aanzet te genieten en wel nu (een aanzet tot consumptie verpakt als handleiding tot genot), maar helemaal niet het beste met zijn kroost voorheeft.
Soit, ik kan nog uren doorgaan. En dat willen we niet :-). Maar lees dat boek!
En zeggen dat de term die bovenaan de laatste editie van de esperantolijst voor marketeers prijkt (een groen boekje dat nog sneller aan een nieuwe editie toe is dan de Woordenlijst der Nederlandse taal) “authenticiteit” is… Een kernwoord dat gekoppeld kan worden aan een heel arsenaal aan andere termen uit het reclamejargon (genre: het echte leven, natuurlijke ingrediënten, traditie, het genot van de eenvoud, de smaak van de natuur, de wortels van, zuiverheid, echtheid… ) en visueel vertaald wordt in de campagnes voor Joyvalle, Werther's Original, Herta, Lu, All Bran, allerhande soepmerken… Authenticiteit, vanaf nu te koop in plastieken wikkels, conservenblikken en in tertrapack. En bovendien in sterpromotie in uw lokale supermarkt! Allen daarheen!
Denis, denk niet teveel na:
ora et labora!
Niet luisteren naar De Stoute Meneer, Denis. Wat De Blanke Man ook zegt, je reactie hier verdient zelfs een blog apart.
Huh? Ik denk dat er een fout in die link geslopen is. Tenzij je ons symbolisch duidelijk wil maken dat er een fout geslopen is in onze “internal server”.
Mag ik dan van die gelegenheid gebruik maken om wat reclame te maken en met betrekking tot je reactie hierboven te verwijzen naar http://evavanhoorne.skynetblogs.be/post/3794521/9-oktober-ecce-consummator die hier redelijk naadloos op aansluit en met betrekking tot je post zelf naar http://evavanhoorne.skynetblogs.be/post/3805651/de-kleren-van-de-keizer-en-de-pet-van-jan, waarbij ik vooral graag bij dat laatste wat meer tegenwind zou krijgen van "someone who gives a damn", kwestie van mezelf niet als een neo-machiavellist te moeten beschouwen (zoals nu het geval is).
En toch heeft Frederik gelijk. Bidden en werken. Woorden én daden. Je weet dat dit is wat ik je altijd al verweten heb. Je kunt het mooier zeggen dan wie ook (daar zal ik altijd jaloers op blijven). Maar het zijn woorden, en niet meer dan dat. Woorden die vluchten voor het leven zelf, die het leven voorstellen maar het niet zijn. Intellectueel verstoppertje spelen. Dat is waarom ik poëzie soms zo veracht, omdat het hol en leeg is en zonder daden, zonder liefde en zonder opoffering. Poëzie is te gemakzuchtig, net als bidden. Het is trachten te ontsnappen aan de leegte, de dood, de vernietiging en de waanzin door zin te zoeken in symbolisme, en (ik durf het bijna niet te zeggen op een dichtersblog)in eerzucht, in ijdelheid en zelfgenoegzaamheid. Poëzie is een genotsmiddel voor intellectuelen, maar je kan even goed op café gaan en jezelf bezatten; het is evengoed vluchten voor je angst. Wil je werkelijk verlost geraken, neem dan afstand van je angst, zonder ervoor op de vlucht te slaan. Omarm je eindigheid en leer elke dag een beetje te sterven. Leef, geef, heb lief, doe wel en zie niet om - noch vooruit - en begrijp,aanvaard dat dood en leegte slechts bestaan wanneer je je er angstvallig voor tracht te behoeden.
"Om afstand te kunnen nemen van je angst, moet je die eerst begrijpen, of op zijn minst kunnen aanduiden."
Dat taal een heel arsenaal aan mogelijkheden met zich meebrengt om de realiteit aan te duiden / te duiden /conceptueel te vatten door ze te benoemen (of op z'n minst te prentendeert dat zo te kunnen), valt moeilijk te ontkennen. Zaken, gevoelens en gebeurtenissen... in een talige vorm gieten, en zo ook betekenissen categoriseren in betekenaars geeft een gevoel van controle en overzichtelijkheid. Alsof je vat krijgt op een realiteit daarvoor ongrijpbaar leek...
Maar... Maar daarnaast is taal ook wel hét middel bij uitstek om de kunst van het bedrog, zelfbedrog, zelfbegoocheling, illusies... te beoefenen. Zonder taal ben je, om leugens te bereiden, aangewezen op reële, hic et nunc aanwezige ingrediënten (denk aan camouflage, mimicry edm in de wereld van fauna en flora). Maar met taal komt ineens een heel scala aan mogelijkheden tot bedrog (en dus ook zelfbedrog) vrij omdat je heel gemakkelijk kan verwijzen naar iets dat er niet is as we speak of naar iets dat helemaal niet bestaat. Ik denk dat taalgevoelige personen daarom ook heel alert moeten zijn voor het feit dat zij heel erg geneigd zijn "identifictieverhaaltjes" te gaan schrijven die ze nog zelf gaan geloven ook, met alle ontgoochelingen die daaruit voortkomen vandien...
Wat die dichotomie analyse-synthese betreft, klink je mijn geliefde wel :-)
Maar in tegenstelling tot de Griekse voorbeelden die je daar aanhaalt, is dat nochtans wel degelijk een thema in de filosofie. Leibniz bv. heeft daar interessante zaken over geschreven. Simpel gesteld: alles staat op zichzelf maar alles is tegelijkertijs verbonden. Nog voor de DNA-theorie betrok hij die idee op een individu an sich door te stellen dat elk deel van ons lichaam niet louter een onderdeel is, maar een spiegel van het geheel en dat elk het overkoepelens lichaam op een eigen, individuele manier spiegelt. Maar die idee kan je volgens Leibniz op alle interacties -verbondenheden toepassen. Van chromosomen tot een cel, van een cel tot een orgaan, van een orgaan tot een stelsel, van een stelsel tot een lichaam, van persoon A tot de mensheid, van de mensheid tot God en zo ad infinitum.
Het mag dan ook niet verwonderen dat het Griekse woord voor hel ook isolement betekent. Het is immers die "open staat" naar externe relaties, naar interacties toe die van een levend wezen een levend wezen maakt, hoewel ze zelden echt onderkend wordt.
Het verschil tussen een gedachte en een daad, tussen een begoocheling en ontgoocheling dan... Dat is een verschil van een andere orde.
Het verschil tussen gedachte en daad is een kwestie van perspectief (cf. in het Jodendom is het de daad die primeert, in de christelijke godsdiensten primeert de intentie veeleer).
Begoocheling en ontgoocheling daarentegen zijn de 2 keerzijdes van eenzelfde medaille. Een ontgoocheling is het resultaat van een aanspraak die aanmatigend was, en die aanmatigende aanspraak is dan weer het resultaat van een zelfbegoochelende illusie.
Wie wie begoochelt is een vraag waar ik het antwoord schuldig op moet blijven. Degene die het sterkst is met woorden? Tenzij we hier ook gedeeltelijk zelfbedruipend onaneren.
En over onaneren gesproken.. Ik moet nu dringend terug aan het werk.
Een reactie posten